İNSANIN EVRİMLEŞMİŞ VERSİYONU "Z KUŞAĞI"

  

İNSANIN EVRİMLEŞMİŞ VERSİYONU "Z KUŞAĞI"

Bizim ailelerimiz çok yanlış şeyler yaptı canım.” 

“Çocuk öyle mi yetiştirilir hiç?” 

“Bizi karşılarına alıp konuşmadılar, duygularımızı önemsemediler, ailede söz sahibi olmamıza izin vermediler.” 

“Tabii, bizim nesil çok daha bilinçli ebeveynlik yapıyor.” 

“En önemlisi çocuklarla konuşmak, onlara anlatmak, duygularını yaşayabilmelerine izin vermek.” 

“Bir de tabii unutulmamalı ki ceza ile çocuk yetiştirilmez, çocuk üzerinde travma oluşturan yöntemler bunlar.” 

“Günümüzde hangi çocukta tablet, telefon yok ki, arkadaşlarından geride kalmış hissederse travmatize olur.” 

Diye uzayıp giden cümleler silsilesi…

Bir dönem boyunca; çocuklarınızla arkadaş olmalısınız diyen uzmanlar, bugün anne ve babanın bir otorite figürü olması gerektiğini savunuyor.

Düne kadar akıllı telefonları üreten ülkeler bugün belli bir yaş altında kullanımını yasaklıyor.

Ve bizler anne ve babalarımızın çocuk yetiştirme modellerini eleştirirken, tüm imkanları sunduğumuz, saatlerce konuştuğumuz, ödüllendirdiğimiz ama cezalandırmaktan imtina ettiğimiz, duygularını anlamaya çalışıp empati kurduğumuz çocuklarımız tarafından çok daha ağır eleştirilere maruz kaldığımız bir dönemdeyiz.

Hatta öyle ki, annesi sesini yükseltti diye evden kaçan, öğretmeni ödevini yapmadığında tepki gösterdi diye okula gitmeyi reddeden, arkadaşıyla tartıştığında problemini çözemeyen ve psikolojisi bozulan çocuklar meydana getirdik.

Ne oldu da 18 yaşında evlenip, çocuk büyütürken aynı zamanda yemek, temizlik yapan, aile ve geniş aile ilişkilerini sürdürebilen insanların torunlarından, bugün 18 yaşında ödevini dahi takip edemeyen, sosyal ağ grupları üzerinden yapılan ödev paylaşımlarına rağmen ödevini yapamayan, günün sonunda ödevini annesine yaptırtan, evde ise bir bardak suyunu bile alamayacak, yumurta kıramayacak bir nesil ortaya çıktı.

Z kuşağı denen bu nesil insanın evrim geçirmiş yeni bir versiyonu mu? Yoksa sorumluluk verilmeden büyütülmüş, yaşına göre olması gereken becerilerin yarısına bile sahip olmayan, imkanlar içerisinde boğulurken, bizzat kendi anne ve babalarını eleştiren ebeveynlerin marifetsizleştirdiği bir nesil mi?

Nasıl olur da 18 yaşında hatta daha küçük bir çocuk 50 yıl önce çalışıp evine ekmek getirebiliyorken, bugün minibüse yol sormaktan, bankada basit bir işlem yapmaktan, yemeğini sipariş etmekten, yol bulabilmekten aciz, dışarı çıktığında sudan çıkmış balık gibi korkak ve çaresiz.

Evet onların her başları sıkıştığında gidebildikleri bir aileleri yoktu, ödevlerinden çoğunlukla ailelerinin haberi bile olmazdı. Ödevlerini yazdıkları küçük not defterleri vardı ve eve gelir gelmez rahatça oyun oynayabilmek için bir çırpıda bitirdikleri ödevleri…

Babaları her istedikleri ayakkabıyı ya da kıyafeti alamazdı genelde. Ama alınan o bir tane ayakkabının kıymeti vardı ve bazen çok istedikleri bir şey için para biriktirmeleri gerektiğini öğrenmişlerdi.

Anneleri onlara özel menüler dizayn etmezdi çoğunlukla. Sofrada ne varsa yerler, yemeği sevmiyorlarsa da diğer öğüne iyice acıktıklarında yemek zorunda kalırlardı. 

Arkadaşlarındaki her oyuncak da yoktu onlarda. Bazen arkadaşının bisikletine bir tur binmek için elindeki bir şeyi paylaşması gerektiğini bilirdi.

Bazı imkansızlıklarına, kendilerini anlamayan, dinlemeyen, yanlış iletişim dilleri olan anne ve babalarına rağmen bugün özgüveni olan bireyler haline gelebilmişlerdi.

Bugün hepimizin meselesi “özgüven”li çocuklar yetiştirmek değil mi?

Ama insanın kendisine güvenebilmesi için bazı problemlerin altından tek başına kalkması, yardım almadan sorunlarını çözmesi, sorumluluklarının takibini kendisinin yapması gerekmez miydi?

Sahi nasıl özüne güvenecek bu çocuklar?

Evde aslan kesilip annesine babasına en ufak söz ettirmeyen çocuklar özgüvenli mi gerçekten? Öyleyse nasıl oluyor da evde adeta bir filozof gibi konuşan, haklarını savunan çocuklar dışarıda bir o kadar korkak, çekingen, suskun? 

Çocuklarıyla konuşmayan anne babalar ve bir bakıştan anlayan çocuklar varken, çocuklarıyla sürekli iletişim halinde olan, defalarca kez anlatan, sürekli empati kuran anne babalar ve bir kelimeyi bile anlamayan ya da anlamak istemeyen çocuklar var artık…

Çocuklarla alakalı sorumlulukları maksimum oranda alan ama onların üzerinde yetkileri kalmayan, anneler, babalar, öğretmenler…

Ebeveynlerimizi eleştirirken yaptıkları doğruları göremeyen, adaletli eleştiremeyen, yanlışları reddedip, uygulanması gerekenleri alamayan bizler…

Peki şimdi ne olacak? 

Şimdi hatalarımızdan deneyim çıkarma zamanı…

Cezası olmayanın ödülünün kıymeti kalmaz.

Hayatta her şey ancak zıttıyla vardır ve zıttıyla anlamlanır. 

Sorumluluklarını sırtına yüklemediğimiz çocukların sorumluluk almasını bekleyemeyiz.

Sorumluluk vermeden büyüttüğümüz çocuklar özüne değil anne ve babasına güvenir ve bir sorun yaşadığında da hatayı kendisinde değil diğerlerinde arar. 

Öyleyse şimdi eleştirdiğimiz anne ve babalarımızın doğrularına bir göz gezdirme zamanı…

Belki de Z kuşağı evrimleşmiş yeni bir versiyon değildir, sorumluluğunu almayan her insanın dönüşeceği bir durumdur…

***

Deneyimsel Tasarım Öğretisi, geçmiş deneyimlerden yola çıkarak, geleceğimizi tasarlamaya yönelik stratejiler üreten bir bilgi topluluğudur. 

İnsanın daha mutlu, daha başarılı, daha iyi ilişkilerinin olması için yöntemler sunar.

"Kim Kimdir", "İlişkilerde Ustalık" ve "Başarı Psikolojisi" Programları ile bu amaca katkı sağlar.

Deneyimsel Tasarım Öğretisinde anlatılan tüm bilgiler, gerçek bilgiler olup, tüm zamanlar, tüm konular ve tüm insanlar için geçerlidir.

***