BÜYÜTMEK Mİ YETİŞTİRMEK Mİ?

     

BÜYÜTMEK Mİ YETİŞTİRMEK Mİ? 

Öğretmenlerini sabahları kapıda görmeye alışmışlardı. Kimisi en enerjik haliyle “Günaydııın Öğreeetmeniiiiim!” diyerek kimisi de gözlerini yere kaydırarak sessizce içeri geçiyordu. Henüz 5 yaşını bile doldurmadıkları halde beslenmelerini, eşyalarının tüm sorumluluklarını alıyorlardı. Öğretmenlerinin isteği buydu. 

Halbuki okula ilk başladıklarında böyle miydi? Çocuklar ayakkabılarını giymek bir yana, çiftlerini yan yana getiremiyordu. Beslenme alanına gitmek için sıraya girmeleri bile dakikalarca sürüyordu. 

Ayşe öğretmenin sınıfı yaklaşık 20 öğrenciydi. Sınıf tam bir Nuh’un gemisi gibiydi. Farklı ülkeden, memleketlerden göç etmiş ailelerin çocuklarıyla doluydu. Çocukların her birinin kendine has tepkileri, alışkanlıkları vardı. 

Ayşe öğretmen deneyimliydi, ortalama 2 ayda çocukları beklenen düzeyde sınıfta uyumlu hale geleceklerini biliyordu.  Öyle de oldu. Bir tanesi vardı ki o biraz zorlanmıştı. Hasan, diğer çocuklardan fiziksel olarak daha cüsseli idi. Bazen arkadaşlarıyla şakalaşmak istediğinde bile gücünü dengeleyemediği için onları yaralayabiliyordu. Sınıfta durduğu yerde duramıyor, arkadaşlarıyla oyuncakları paylaşmakta zorlanıyordu. Oyuncakları paylaşamadığında bilerek bir anda saldırıyor ve hemen de pişman oluyordu. Ayşe öğretmen ailesiyle görüşmek için bir randevu oluşturdu. Aslında bu hep rutin yaptığı şeylerden biriydi. Çocukların tüm davranışlarının arka planında olanlar evi yansıtıyordu, bunu biliyordu.

Ayşe öğretmen aileyle görüştüğünde Hasan’ın beslenme düzeninden, uyku düzenine kadar tüm detayları öğrenmişti. Aslında problemin kaynağı belliydi.

Sınırlar.. Sınırların belli olmadığı bir düzende yetiştirilen çocukların davranışlarını gösteriyordu. 

Abur cuburda konulmayan sınırlar…

Pilavda, makarnada, patates kızartmasında konulmayan sınırlar…

Ekranda geçirilen vaktin sınırsızlığı…

Her odaya izinsiz girebilme sınırsızlığı…

Uyku vaktinin sınırsızlığı…

Liste bu şekilde gidiyordu. 

Aslında aile ile görüştüğünde ilk göze çarpan “normal”lerinin nasıl değiştiğiydi. Onlara göre “normal”di her şey. Her gün yenen paketli abur cuburlar normaldi. Her gün şarjı bitene kadar oynanan tablet oyunları normaldi. Geç saatlere kadar oturan çocuklar da normaldi.

Halbuki “Çocukları büyütmek mi yoksa yetiştirmek mi?” diye sorulduğunda ikisi arasındaki farkı bile fark edemeyecek kadar normalleştirmişlerdi yaptıkları yanlışları. 

Vaka gerçekleştikten sonra yapılan uyarıların çok da sonuç vermeyeceğini biliyordu Ayşe öğretmen. Bu sebeple ilk olarak bu şekilde giderse 5 senede nasıl bir manzara ile karşılaşabileceklerini sıraladı. Hasan’ın ailesi durumun bu kadar ciddi olabileceğini bilmiyordu. Sadece çocuklarına doğru yerde “hayır” diyerek bile davranışlarını bu kadar değiştirebileceklerinin farkında değillerdi. 

İlk olarak aldıkları karar; Market alışverişlerinde abur cubur diye tabir ettikleri paketli gıdaları eve sokmamak oldu. Ardından mahallenin çocuklar için açılmış olan spor kulübüne yazdırmak. Sadece zararlı şeylerden uzaklaştırmak değil aynı zamanda iyi olana da yaklaştırmaktı önemli olan. 

İçi çamur dolu bir bardak su gibi düşünebiliriz. Arındırmak istediğimizde bardağa her temiz su eklediğimizde içindeki çamurlu su arınacaktır.  Çocukların zararlı alışkanlarından uzaklaştırmak istediğimizde de yerine faydalı, keyif alacağı şeyler koymak sonuca yaklaştırır. 

Hasan artık hafta içleri okuldan hemen sonra kendi yaşıtlarıyla yüzme kursuna gitmeye başlamıştı. Aynı zamanda hafta sonları da bisiklet sürüyor, babasıyla top oynuyordu. Enerjisini doğru yöne yöneldiğinde doğru sonuçlar gelmeye başlamıştı. Arkadaşlarıyla ilişkileri düzelmişti. Algısı ekrandan uzaklaşınca aktarımları da çeşitlenmişti. 

Sene sonu geldiğinde sınıftaki çocukların gözle görülür bir dönüşümü vardı. Ayşe öğretmenin “Büyütmek mi yetiştirmek mi?” sorusuna ailelerden güzel dönüşler gelmişti. 

Çocuklarını yetiştirmek için atmaları gereken ilk sınırlarını koymaları gerektiğini bilmek olmuştu. Böylelikle bilinçli ebeveynlerle çocuklar yetişiyordu.

***

Deneyimsel Tasarım Öğretisi, geçmiş deneyimlerden yola çıkarak, geleceğimizi tasarlamaya yönelik stratejiler üreten bir bilgi topluluğudur. 

İnsanın daha mutlu, daha başarılı, daha iyi ilişkilerinin olması için yöntemler sunar.

"Kim Kimdir", "İlişkilerde Ustalık" ve "Başarı Psikolojisi" Programları ile bu amaca katkı sağlar.

Deneyimsel Tasarım Öğretisinde anlatılan tüm bilgiler, gerçek bilgiler olup, tüm zamanlar, tüm konular ve tüm insanlar için geçerlidir.

***