Her şey benim olsun...

İnsan bu hayatta sahip olmak ister. 

Arabam olsun ister.

Evim olsun ister.

İşim olsun ister.

Evleneneyim, çocuğum olsun ister…

Liste uzar gider. İnsanın isteklerinin sonu yoktur. Her gün yeni bir şey isteyebilir. İsteklerinin olması insanın varlığını sürdürebilmesi için gereklidir. Çünkü istek olmadan hareket başlamaz. 

“Bugün canım yataktan hiç çıkmak istemiyor.” diyorsa, o zaman kalkıp güne başlama, çalışma, hareket etme motivasyonu olmaz. Mesele isteklerin yönetilebilir olmasıdır. 

Peki, ya istekleri yönetemeyip her şeyi istemeye başlarsak?

O da benim olsun, şu da benim olsun.

Bu telefonun yenisi çıkmış, o da benim olsun.

Şimdi bu botlar çok trend, bu da olsun.

Herkes o yedi yıldızlı otele tatile gidiyor, benim de orada sosyal medya paylaşımlarım olmasın mı yani?

Kırk tane topuklu ayakkabım var. Olsun kırk birinci de olsun…

İstekler arttığında bilinç devre dışı kalır, insan kendi isteklerinden başka hiçbir şeye konsantre olamaz. Her isteğin hakkı olduğunu zanneder.

İnsan her şeyi kendine hak görürse, başkalarının hakları ne olacak?

O terfi benim hakkımdı.

O madalya benim hakkımdı.

Onunla ben evlenmeliydim.

O araba benim olmalıydı.

Kendi isteklerimiz olduğu kadar karşımızdakileri de düşünebilmeliyiz. Çünkü düşünmediğimiz an, terazi şaşmaya başlar.

Mesela bir öğrenci, dersine çalışmayıp kopya çekerek hiç öğrenmediği bilgilerle sınavdan geçtiğinde o notu hak etmiş olur mu? Ya diğer öğrencilerin hakkı?

Bir esnaf, çok para kazanıp zengin olmak için, kalitesiz bir malı kaliteliymiş gibi satınca, o parayı hak etmiş olur mu? Ya o malı satın alanın hakkı?

Bir kadın ya da adam, anda keyif alabilmek için eşini aldattığında, sahip olduğu aileyi, evliliği, çocuklarını ne kadar hak etmiş olur? Ya o ailenin hakkı?

Peki, isteklerimize nerede dur diyeceğiz? Bir kıvama ihtiyaç yok mudur?

Bir hamuru yoğururken, konulan su ve unun bir kıvamı varken, fazla su koyduğumuzda toparlanmayan cıvık bir hamur, çok un koyduğumuzda da kaskatı sert bir hamur elde ederiz. 

Hamurun bile bir kıvamı varken, insanın da bir kıvamı olması gerekmez mi? 

Bir şey anda acı veriyorsa toplamda haz, anda haz veriyorsa toplamda acı verir.

İnsan anda isteklerine bakarak karar verdiğinde hata yapar. Düşündüğünü davranışa dökmeden önce;

“Bu bana şu an mı fayda verecek yoksa toplamda mı?” 

“Elde etmediğimde şu an mı acı çekerim yoksa toplamda mı?” 

“Başkasına bir zararı olur mu?” diye bakabilmesi gerekir.

O ilk mekiği çekmek ne kadar zordur değil mi? Yürüyüş için o ilk adımı atmak? Oysa o acı bizi günden güne daha güçlü yapar ve toplamda fayda sağlar. 

Ya o aldatılan müşteri ya da eş? Andaki çıkarımızın ya da keyfimizin başkalarına ne kadar zarar verdiğini düşünmeden yaptıklarımız aslında toplamda bizim zararlı çıkmamıza neden olur.

Anne, baba, kardeş, dede, nine, amca, teyze, komşu, esnaf… 

Halka içeriden dışarıya doğru büyüyerek devam eder. Biz sadece kendi isteklerimize odaklanırsak ne olur? İnsanlara hiçbir faydamız dokunmaz, kimseye yardım edemeyiz. Çünkü gözlerimizi kendi ihtiyaçlarımızdan alamadığımız için başka insanların ihtiyaçlarını göremeyiz. 

İnsan başkalarının ihtiyaçlarını fark ettiğinde kendinden çıkmaya başlar. O ihtiyaçlara destek olduğunda ise bir bakar ki kendi ihtiyaçları, kendi istekleri gerçekleşmeye başlamış.

Deneyimsel Tasarım Öğretisi der ki, bu hayatta ihtiyaç görenin ihtiyacı görülür. Peki, ben bu hayatta sadece kendi isteklerimi mi görüyorum?

Başkalarının ihtiyaçlarının giderilmesinde ne kadar payım var?

Yük mü oluyorum, yük mü alıyorum? 

Ailemin, akrabalarımın, arkadaşlarımın, mahalledeki esnafın, pazar alışverişini yapan elindeki poşetleri güçlükle taşımaya çalışan yorulmuş teyzenin, karşıdan karşıya geçmeye çalışan tonton amcanın, toplu taşımada ayakta kalan hamile kadının… 

Ne kadar farkındayım?

İsteklerimizin olması, harekete geçebilmemiz için önemli. Bizim de isteklerimiz, bizim de ihtiyaçlarımız var. Kendi isteklerimizi karşılamadan başkasına faydamız dokunamaz. İçeriden dışarıya doğru bir işleyişi vardır hayatın. Kendimizi iyi etmezsek, başkasını iyi edemeyiz. Başkasına iyi gelmezsek de iyilerden olamayız.  

Hayat yapılan iyiliği karşılıksız bırakmaz.

Atasözünde dediği gibi; iyilik yap, denize at; balık bilmezse Halik bilir…

***

Deneyimsel Tasarım Öğretisi, geçmiş deneyimlerden yola çıkarak, geleceğimizi tasarlamaya yönelik stratejiler üreten bir bilgi topluluğudur. 

İnsanın daha mutlu, daha başarılı, daha iyi ilişkilerinin olması için yöntemler sunar.

"Kim Kimdir", "İlişkilerde Ustalık" ve "Başarı Psikolojisi" Programları ile bu amaca katkı sağlar.

Deneyimsel Tasarım Öğretisinde anlatılan tüm bilgiler, gerçek bilgiler olup, tüm zamanlar, tüm konular ve tüm insanlar için geçerlidir.

***