Bir Kilim Olabilmek

Sema, birkaç ay önce taşındıkları dairenin kapısının önünde karşı komşusuyla karşılaştı. Aralarında, göz göze gelmiş olmanın verdiği, neredeyse mecburi bir selamlaşmanın ardından, Sema asansörlere doğru ilerledi ve gelen asansörün inişini beklemeye başladı. 16,15,14,13…. Ne çok kat vardı. ‘’Her katta 4 daire. 22 kat çarpı 4 daire desen 88 daire yapar, sitede 6 blok var. 88 daire çarpı 6?’’ diye hesap yapa yapa apartmandan dışarı çıktı ve arabasına bindi. Yeni taşındıkları bu 22 katlı sivri binanın içine, mimari anlamda neredeyse bir mahalle dolusu insanı sığdırmışlardı. Daha garip olan şey ise insanlar fiziksel olarak dip dibe yaşıyorlar ama birbirlerini tanımıyorlardı ve tanımak ihtiyacı da hissetmiyorlardı aslında. Kimse kimsenin ismini bilmiyordu mesela. 

Peki neydi bu kadar birbirine yakın duran insanları birbirinden uzak tutan?

Sema eski mahallesinde bulunan bir el sanatları atölyesinde, kilim dokuma kursuna gidiyordu. Haftada bir kez bu atölyede bir yandan kilim dokumayı öğrenirken, aynı zamanda eski sokağındaki komşularıyla da görüşmüş oluyor, bir taşla birkaç kuş vurmuş oluyordu. Eski mahallesine girdiğinde yine yüzü güldü Sema’nın. Arabasını park edip, kaldırımdan ağır ağır yürümeye başladı. Manav Hüsnü Bey, kasabın çırağı Ali, Keyfeder Pastanesi’nin önünde oturan yaşlı teyzeler, pastanenin garsonu Zeynep, kapıcı Tezcan, Kuaför Betül. Selamlar alındı, selamlar verildi. Bu mahallede herkes birbirini tanırdı ve iyi kötü herkesin birbiri ile bir ilişkisi bir sohbeti vardı. Kurban kesilecekse, Zafer Evleri’nin kapıcısı Ekrem’e söylenirdi mesela. Kuaför Betül pandemide dışarıya çıkamayan yaşlı teyzelerin evine giderek hizmet vermişti. Nişan pastaları için mutlaka İbrahim Ustadan fiyat alınırdı. Mahallenin zararsız delisine özellikle sahip çıkılırdı.

Peki neydi bu insanları birbirine bu kadar yakınlaştıran?

Sema eski sokağına dışarıdan bir gözle bakınca daha önce görmediği bir şeyi fark etti.  Bu esnaflar ve bu mahalle birbirlerine muhtaçtı aslında. Kasabı, berberi, manavı, terzisi, boyacısı, pastacısı, hepsi birbirinin yeri gelince komşusu yeri gelince müşterisi oluyordu. Mahalle sakinleri birbirlerinin ihtiyaçlarını gideriyorlardı. İhtiyaç giderdikçe aralarında bağ oluşuyor ve zamanla bu bağlar sağlamlaşıyordu. İnsanların bağları güçlendikçe, terzisiyle, sarrafıyla, bakkalıyla, marketiyle, delisiyle, akıllısıyla, huylusuyla, huysuzuyla, kendine has renkleri olan, kendine has dokusu olan bir bütün meydana geliyordu. 

Nihayet Sema atölyeden içeri girerek, dokumaya çalıştığı kilimin başına geçti. Eski mahalle ortamını düşündü, yeni sitesinin ortamı ile karşılaştırdı. Birbirinden ne kadar farklı iki ortamdı. Sonra karşısında duran dokunmamış kilimin rengarenk ipliklerini fark etti. Bu iplikler de aynı o yüksek apartmanlar da birbirlerine yakın duran daireler gibi dip dibe duruyorlar ama yakın durmaları onları bir kilim yapmaya yetmiyordu.  Bu iplikler kilim olabilmek için birbirlerine muhtaçtı ve ancak birbirlerine bağlanırlarsa kilime dönüşebilirlerdi.  Bu iplikler ancak kilim olabilirlerse anlamları, kıymetleri artacaktı. İplikler birleşebilirse ortaya kendine has bir doku, bir desen çıkacaktı. Tıpkı bir mahalle gibi. Tıpkı bir aile gibi. Ve aralarındaki bağlar sayesinde kolayca kopup ayrılamayacaklardı bu iplikler birbirlerinden.

İnsanlar da kilimler gibi, her ihtiyaç giderdiğinde, bir bağ atar karşı tarafa.

Bir ilmek oluşur. Ve sonra bir ilmek daha. 

İki taraf ince bir pamuk ipliğine bağlı kalmasın diye, 

İlmekler, bağlar artırılır, çeşitlendirilir. 

O bağ, bazen bir neşeli karşılamadır, bazen bir sıcak çorba.

Bazen sorumluluk almaktır, 

Bazen yakınındakinin yükünü almak hiç mecbur değilken hem de.

Sağlam ilişkiler işte böyle oluşur. 

O zaman, 

Bir mahalle dolusu hane, bir mahalleye dönüşür. 

Bağlar güçlendikçe aynı duvarları paylaşan daireler, komşulara dönüşür. 

O zaman yakın mesafedekiler, yakınlarımız olmaya başlar.

Aynı evin içinde yaşayanlar ise, aynı masanın etrafına toplanmaya başlar, bir aile olmaya başlar.

***

Deneyimsel Tasarım Öğretisi, geçmiş deneyimlerden yola çıkarak, geleceğimizi tasarlamaya yönelik stratejiler üreten bir bilgi topluluğudur. 

İnsanın daha mutlu, daha başarılı, daha iyi ilişkilerinin olması için yöntemler sunar.

"Kim Kimdir", "İlişkilerde Ustalık" ve "Başarı Psikolojisi" Programları ile bu amaca katkı sağlar.

Deneyimsel Tasarım Öğretisinde anlatılan tüm bilgiler, gerçek bilgiler olup, tüm zamanlar, tüm konular ve tüm insanlar için geçerlidir.

***