Leopar Desenli Ceket

İşe başladığı günden beri, hazırlanmak için ilk kez bu kadar erken kalkmıştı. Hafta sonu sarıya boyattığı saçlarını düzleştirip tepeden topladı. Makyajını yapıp, kırmızı rujunu sürdü. Sıra finale gelmişti… Leopar desenli, geniş vatkalı ceketini giydi. Boy aynasında kendisine uzun uzun baktı ve “Evet, her şey hazır. Harika görünüyorum. Gitme vakti geldi.” diyerek son model, büyük aracına bindi. Sinem, çalıştığı birimde müdür yardımcısı olmuştu.

Babası, yaşadığı şehrin ileri gelen tüccarlarındandı. Ona uygun bir pozisyon olmamasına rağmen, hatır gönül ilişkileriyle biricik kızını bu işe aldırmıştı. İhtiyacı olduğundan değil, prestiji olsun diyeydi. Eğitimine, deneyimine uygun görev tanımı oluşturulamadığından, Sinem için yeni bir pozisyon oluşturulmuştu. Ama yine de mesaisini dolduracak iş yükü oluşamamıştı. Sorumluluklarını artırmak, iş üretmek yerine; çalışanların yapıp ettiklerini, varsa hatalarını, açıklarını yönetime iletip, onları küçük, kendisini ise büyük göstermekle günlerini geçiriyordu. Kimseyle yüz-göz olmadığı için de pek dikkat çekmiyordu. Ancak, o kurumda neden olduğu ve ne kadar işe yaradığı herkes tarafından biliniyordu. 

Sinem, yöneticileriyle ikili ilişkilerine güvenerek, hevesle terfi edilmeyi bekliyordu. Hevesi iş yapma merakından değil, o unvanı adının önüne koydurmak istediğindendi. Onun için önemli olan “olmak”tı. Yönetici olunca zaten diğer personel çalışacaktı, o sadece onların çalışıp çalışmadıklarını denetleyecekti. Nitekim, üst yönetimle hemen hemen tüm çalışanların arasını açtığı için, ellerinde Sinem’den başka kimse kalmamıştı. Güvenden ziyade, iletişim kurabildikleri kişi gözüyle bakıyorlardı.

Ve beklenen terfi geldi. Artık bir yönetici kadrosundaydı. İmajı ise elbette çok önemliydi. Beden dili eğitimi aldı. İş dünyası dergilerine baktı, imaj yönetimi ile ilgili araştırmalar yaptı. Dergilerden birinde,  Leopar desenli kıyafetlerin etkisinden bahsediliyordu. “Leopar, vahşi yaşamdaki en güçlü hayvanlardan biri… Leopar desenli, geniş vatkalı kıyafetler kişiyi güçlü, hırslı ve asil gösterdiği gibi etrafındakilerde de bir tehlike hissi uyandırır.” Bu bilgiden çok etkilenmişti. “Güçlü Kadın” imajı çizmek istiyordu. Saçını, makyajını, tüm imajını ona göre dizayn etti. Ancak bir şey eksikti. O da, ne iş yapacağını tam olarak bilmiyordu. Yetkisi vardı ama bu yetkiyi taşıyacak bilgisi, marifeti, sorumluluğu ile ilgili bir fikri yoktu.

Deneyimsel Tasarım Öğretisi der ki; “Yetki kimdeyse, sorumluluk ondadır.”

İnsan hangi konuda sorumluluk alıyor, o işin gereklerini yerine getiriyor, olumlu-olumsuz sonuçların getirisine-götürüsüne razı oluyorsa o konuda karar verme hakkına sahip olmalıdır. Yani yetkiye… İnsan ancak gerçeğini, ilmini bildiği şeylere yön verebilir. O işin öncesini-sonrasını, hangi sonucun hangi sebeplerden geçtiğini bilmediğinde, o sürece yön veremez, sürecin sorumluluklarını taşıyamaz. Sonuç olarak da, o süreçle ilgili yetki hakkı olamaz. 

Sinem’in artık yetkileri vardı ama sorumluluk almak gibi bir isteği yoktu. İş tanımı dahi olmayan günlerindeki gibi, rahat hareket edeceğini zannetmişti. Ama işler beklediği gibi gitmedi. Müdür yardımcısı olduğu için, kendisine danışılan sorulara verecek cevap bulamıyor, görüşmeleri erteliyor ve işlerin birikmesine neden oluyordu.  Üzerine üst yönetimden gelen işler, verilen projeler, istenilen raporlar da eklenince, Sinem büyük bir kaosun içinde buldu kendini. Gelen işleri yetkisi olmayan personele aktarıyor, bir problemle karşılaştığında ise bu insanlara karşı kaba ve kırıcı davranıyordu. 

Birkaç ay, bu durum bir şekilde devam etti. Yönetim kurulu ile yapılacak olan yıl sonu değerlendirme toplantısında Sinem’i pek de iyi şeyler beklemiyordu. Yıl boyu yapılan çalışmalar, tutturulan-yarım kalan hedefler, yeni yıl projeleri, belirlenen hedefler, kar-zarar tablolarının en ince detaylarına kadar konuşulup tartışıldığı toplantı günü gelip çatmıştı. Sinem hala konulara hakim değildi ve yine işleri diğer çalışanlara yaptırmıştı. 

Sunum sırası ona geldiğinde, raporları özetlemesi istendi. Ne gördüğü tablolardan ne de üzerinde yazan sayılardan bir şey anlamıyordu. Ciro neydi, sermaye artırımı neydi, çıkan yüzdeler hangi kalemin yüzdeleriydi… “Tabloda da görüldüğü üzere…” diye başlasa da cümleleri bir türlü anlamlı bir hale gelememişti. Onlar Sinem’e, Sinem de onlara şaşkınlıkla bakıyorlardı. Yine gücü ve hırsı simgeleyen, bu sefer kırmızı yakalı olan, leopar desenli takım elbisesi ile yüz rengi aynı tona geldi, sırtından soğuk terler boşaldı ve bu baskıya daha fazla dayanamayıp yere yığıldı. 

Ayılmaya çalışırken anlamlı anlamsız sesler duyuyordu. “Bu ne rezalet! Bizimle dalga mı geçiyorsunuz? İki kelimeyi bir araya getiremeyen, hiçbir işi becerememiş birini nasıl yönetim kadrosuna alırsınız?” Ayıldığında kendisine yardım edenleri tersledi. Yerinden doğruldu, bozulan saçlarını düzeltmeye çalıştı. Meşhur ceketini ve çantasını alıp, hızla kendini dışarı attı. Aracına binerken ilk aklına gelen, hemen yurtdışına çıkmaktı. Hiç kimseye hesap verecek durumda değildi. İstifa etmeye bile tenezzül edemezdi. Ne kırmızı ruju ne de leopar desenli ceketi, bu kariyer yolculuğunda Sinem’e yardımcı olamamıştı. 

Gerçeklerin bir gün ortaya çıkmak gibi bir huyu vardır. İnsan ne yaparsa yapsın, hangi somutluğu kullanırsa kullansın o gerçeklerin üzerini örtemez. İnsanın dış görünüşü ne olursa olsun, karakteri, bilgi seviyesi, çalışma tarzı, hayata bakış açısı ile gerçek bir görüntü çizer insanların gözünde. 

Sinem de somutluğuna odaklandı, gücü babasının nüfusundan, leopar desenli ceketinden, imajından umdu. Ancak yanıldı. Çünkü hayattaki tüm süreçler kişilere göre değil, gerçeklere göre işlerdi. 

“Gerçek, mutlaka gerçekleşecekti.”

***

Deneyimsel Tasarım Öğretisi, geçmiş deneyimlerden yola çıkarak, geleceğimizi tasarlamaya yönelik stratejiler üreten bir bilgi topluluğudur. 

İnsanın daha mutlu, daha başarılı, daha iyi ilişkilerinin olması için yöntemler sunar.

"Kim Kimdir", "İlişkilerde Ustalık" ve "Başarı Psikolojisi" Programları ile bu amaca katkı sağlar.

Deneyimsel Tasarım Öğretisinde anlatılan tüm bilgiler, gerçek bilgiler olup, tüm zamanlar, tüm konular ve tüm insanlar için geçerlidir.

***